● خیام
 
آموزش نوین
ریاضیات دوره ی اول دبیرستان
درباره وبلاگ


ریاضی چگونه زیستن است
آخرین مطالب
نويسندگان
یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 20:39 ::  نويسنده : محمدرضا سلطانی


هنوز هم همه تقویم جلالی را با نام خیام می شناسند. تا مدت ها اروپاییان ایران را با نام خیام می شناختند. غیاث الدین ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام (خیامی) در سال ۴۳۹ هجری (۱۰۴۸ میلادی) در نیشابور متولد شد. او در زمینه ریاضیات، فلسفه و نجوم تخصص داشت به طوری كه او را در حكمت تالی ابوعلی سینا می خوانند و در ریاضیات سرآمد فضلا و در احكام نجوم همه قول او را مسلم می دانستند.

كارهای خیام در ریاضیات بكر و شگفت انگیز است. او برای نخستین بار در تاریخ ریاضی اعلام كرد معادله های درجه سوم را نمی توان تنها با یاری خط كش و پرگار حل كرد.

خیام با تقسیم بندی معادله های درجه سوم، اغلب آنها را به كمك مقاطع مخروطی حل می كند و امكان وجود دو جواب را برای معادله های درجه سوم در بررسی خود قرار می دهد. البته خیام به جواب های منفی معادله توجه نمی كند.

در ضمن به سادگی از كنار امكان وجود سه جواب برای معادله های درجه سوم رد می شود.

خیام در فن جبر و مقابله معلومات تازه ای به دست آورده بود. كتابی در این باره نوشته كه اثر مهم او در علم همان است. از جمله كارهای دیگر وی وضع هندسه تحلیلی است كه برخلاف حقیقت آن را منسوب به دكارت دانسته اند. دكتر غلامحسین مصاحب در كتاب جبر و مقابله خیام صریحاً می گوید: «واضع حقیقی هندسه تحلیلی خیام است نه دكارت

دكتر هشترودی ریاضیدان نامی معاصر ایران پیرامون این مسئله چنین اظهار داشته است: «كشف این موضوع كه تئوری دوجمله ای جبری نیوتن قبلاً به وسیله حكیم عمرخیام بیان شده، مطلب تازه ای نیست چون قبل از اینكه روزنفلد استاد ریاضیات دانشگاه مسكو آن را مطرح كند، ابوالقاسم قربانی آن را در مقاله هایی آن هم در چندین سال قبل بیان كرده و طبق قرائن موجود به اثبات آن نیز پرداخته است. ولی مهمتر از همه این است كه خیام كارهایی در ریاضیات انجام داده كه تئوری دو جمله ای جبری او در مقابل آنها چیزی نیست. كار اصلی خیام طبقه بندی معادلات درجه سوم و حل آن به وسیله مقاطع مخروطی بود كه در جای خود بسیار قابل ملاحظه است

در هر كجای دنیا كه سخن از حكمت و ریاضیات، ادبیات و نظم و نثر و فلسفه سخن به میان می آید، حكیم عمرخیام یكی از صدرنشینان مجلس و محیط فضل و آداب و شمع اصحاب كمال است. ادبیات جهان هم او را به عنوان یكی از مفاخر ایران و مشاهیر جهان شناخته است.

ابوسهل بیژن فرزند رستم كوهی

چنانچه از نامش پیداست، كوهی در روستایی به نام كوه واقع در طبرستان در حدود سال۳۱۹ هجری (۹۴۰ میلادی) زاده شد. دوران كودكی او مصادف است با آغاز فرمانروایی خاندان آل بویه بر غرب ایران و بخش عمده خاك عراق. در سال ۳۲۴ هجری، احمد آل بویه بغداد را كه پایتخت خلفای عباسی بود به تصرف خود درمی آورد و به این ترتیب به سلطه اعراب بر ایران پایان می دهد. اما اوج حكومت آل بویه مربوط است به دوران حكومت عضدالدوله دیلمی (۳۶۲ ۳۲۸ هجری) و عضدالدوله توجه خاصی به دانشمندان داشت. گفته می شود كه تعدادی از ریاضیدانان و منجمان بزرگ از جمله كوهی، ابوالوفا و سیجزی در دربار او و تحت حمایت او به سر می بردند.

در سال ۶۳۸ هجری عضدالدوله دستور می دهد تا طولانی ترین فاصله خورشید از استوا (در تابستان) و كوتاه ترین فاصله آن (در زمستان) در شیراز رصد شود. این عمل به وسیله كوهی و سیجزی و چند دانشمند دیگر در فاصله بین ۳۳۸ و ۳۳۹ هجری صورت می گیرد.

پس از عضدالدوله، فرزندش شرف الدوله سكان حكومت را در دست می گیرد. او نیز به حمایت از ریاضیدانان و منجمان ادامه می دهد. به همین ترتیب، كوهی در دربار این امیر باقی می ماند و كارهای علمی خود را دنبال می كند. شرف الدوله از او می خواهد كه هفت ستاره را رصد كند. برای انجام این عمل، كوهی رصدخانه ای در باغ قصر امیر دیلمی برپا می كند. گفته می شود كه ابزار این رصدخانه به وسیله خود كوهی طراحی و نصب شده است. این رصدخانه كه ریاست آن بر عهده كوهی گذاشته شده بود، در تابستان ۳۶۷ هجری آغاز به كار می كند ولی این امر چندان طولانی نیست، زیرا اندكی بعد (در سال ۳۶۸ هجری) همراه با مرگ شرف الدوله رصدخانه بسته می شود.

با وجود اینكه زندگی كوهی بیشتر با فعالیت هایش در زمینه اخترشناسی معرفی شده ولی باید توجه داشت كه او در زمینه ریاضیات از شهرت بیشتری برخوردار است. كوهی شخصیت برجسته رنسانس علم هندسه در جهان اسلام است و در این زمینه مقاله های زیادی تالیف كرده كه از ارزش علمی بسیار زیادی برخوردارند. او در حدود سال ۳۷۹ (۱۰۰۰ میلادی) دار فانی را وداع گفت



نظرات شما عزیزان:

محمد کاظم خانی
ساعت17:14---23 آذر 1391
اقا من شاگردتون در کلاس با حال بود205

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





پيوندها
 
 
 

دیکشنری آنلاین